Notatki sponsora (odc. 086)

Sierpień i wrzesień… Na wielu mityngach AA podstawowym tematem są zadośćuczynienia i wszystko, co z nimi związane. Dawno, dawno temu wydawało mi się, że stwierdzenie „zadośćuczynienie jest dla ofiar, a nie dla katów” ułatwi mi oraz innym alkoholikom praktyczną realizację Kroków 8-9, ale tak się chyba jednak dotąd nie stało i najwyraźniej trzeba je powtarzać nadal.

Kilka dni temu, podczas mityngu usłyszałem, że zadośćuczynienia pośrednie są w naszej literaturze polecane, jako znakomite rozwiązanie. Zapytałem po mityngu znajomego, głoszącego te przekonania z wielką pewnością siebie, w jakiej książce AA i gdzie konkretnie jest o takich zadośćuczynieniach mowa. Dowiedziałem się, że w 12x12 w rozdziałach poświęconych Krokowi 8 albo 9. OK. Uważam, że nieźle znam literaturę AA, ale przecież nie na pamięć, więc nie polemizowałem, nie upierałem się, po prostu postanowiłem sprawdzić. Krótko: żadnych zaleceń dotyczących zadośćuczynień pośrednich nie znalazłem ani w 12x12, ani w WK.

Tym razem słownik niewiele mi pomógł; wyczytałem w nim, że termin „pośredni” to: «niedotyczący czegoś bezpośrednio». Kicha! Wtedy zacząłem się zastanawiać, czy mogą istnieć jakieś sensowne działania, podejmowane w interesie pokrzywdzonego (ważne!), które można byłoby nazwać pośrednimi. Powiedzmy, że w dzieciństwie rozmyślnie i złośliwie rozwaliłem bratu zabawkę. Przecież mu tej zabawki teraz nie odkupię! A w takim razie, czy wręczenie mu… powiedzmy stu złotych, jest zadośćuczynieniem pośrednim? Ależ skądże! To nadal przecież działanie bezpośrednie.

Wróciłem więc do tekstu Kroków 8 i 9, bo spekulacje na temat niewystępującego w nich terminu „pośrednie”, zaprowadziło mnie na manowce, jak zresztą widać. Skupiłem się na słowie „osobiście” ( Zadośćuczyniliśmy osobiście…). Moim zdaniem ma ono podwójne znaczenie. Z jednej strony sugeruje, żebym to ja sam dokonał zadośćuczynienia, nie prosząc o wyręczenie mnie w tym działaniu członka rodziny, podwładnego, sąsiada, wynajętego gońca itp. Z drugiej, „osobiście” to też informacja, że zadośćuczynienia mam dokonać osobie skrzywdzonej, a nie komuś innemu.

Jeśli dobrze zrozumiałem, zadośćuczynienie pośrednie miałoby być moim działaniem podjętym w interesie kogoś innego, a nie osoby skrzywdzonej. Ale zaraz! Przecież osobie której nie skrzywdziłem, żadne zadośćuczynienie z mojej strony się nie należy, a Kroki mówią o zadośćuczynieniu, a nie o prezentach!

Ofiara i kat… Nie ma tu innych osób, tak więc ostatecznie wychodzi mi na to, że jeśli nie mogę, z jakiegoś względu, zadośćuczynić osobie skrzywdzonej (ofiara), to robię to tylko i wyłącznie dla siebie (kat).  A to uważam za świństwo.

Kiedyś bezmyślnie straciłem wartościową, kolekcjonerską monetę, należącą do matki. Matka nie żyje. Jeśli teraz ofiaruję koledze w prezencie ciekawą monetę, to… zrobię mu prezent, za który będzie mi wdzięczny (znów ja coś z tego będę miał!), czy zadośćuczynię matce? 

Powtórzę to, co pisałem już dawno temu: jeśli nie mogę dokonać zadośćuczynienia osobiście, bezpośrednio osobie pokrzywdzonej, to nie podejmuję żadnych innych cwaniackich działań, których jedynym celem, tak naprawdę, jest zrobienie dobrze samemu sobie, pozbycie się poczucia winy i wyrzutów sumienia. Ze świadomością, że niektórych zadośćuczynień nie wykonałem, będę sobie żył, po prostu. Jednak bynajmniej nie po to, żeby się przez tę resztę życia nimi zadręczać, ale, żeby wreszcie zacząć zdawać sobie sprawę, że nie wszystko, co nawyrabiam (tak, w przyszłości, a nie w przeszłości!), da się zawsze jakoś tam odkręcić, załatwić, odfajkować, zniknąć…