Notatki sponsora (odc. 090)

- Czym alkoholicy różnią się od innych ludzi?

- Alkoholicy są tacy sami, jak inni ludzie, tylko bardziej.

Na początku trzeźwienia wydawało mi się, że dorosnąć do poziomu innych, zdrowych, normalnych ludzi, byłoby szczytem moich możliwości i celem całego tego procesu. Z czasem przekonałem się, że nie trzeba być alkoholikiem, żeby mieć problemy z rozpoznawaniem rzeczywistości, z trzeźwym myśleniem, z prawidłowym wyciąganiem wniosków, z odwagą bycia uczciwym wobec siebie. A oto i przykład…

Pewna kobieta zachorowała na chorobę nowotworową, po prostu miała raka. Poddała się uciążliwemu leczeniu, jakieś naświetlania, chemia i co tam jeszcze trzeba, i kuracja przyniosła pozytywne efekty. Rak zniknął, przerzutów nie było. Trwało to wszystko z pół roku. Oczywiście przez następne lata kobieta będę w grupie dyspanseryjnej, co kwartał, a później co sześć miesięcy będzie jeździła na kontrolne badana, ale wydawało się, że wszystko jest już w porządku.

W trakcie leczenia miała miejsce sytuacja, wywołująca mocno mieszane uczucia. Kobieta miała trudne, pokomplikowane relacje z dorosłym już synem (w przyczyny nie wnikam), jednak choroba zbliżyła ich do siebie, przełamała bariery – jakie by one nie były. Pytała wtedy czasem trochę prowokacyjnie, trochę ironicznie, czy musiała dostać raka, żeby naprawiły się relacje z synem? W każdym razie było między nimi… może nie idealnie, ale lepiej i w dobrym kierunku zmierzało.

Kiedy wiadomo już było, że życiu kobiety nic nie zagraża, że jest wyleczona, o ile można być z nowotworu zupełnie wyleczonym, jej syn zdecydował się skorzystać z oferty swojego uniwersytetu i pojechać do Nowej Zelandii na trzymiesięczne stypendium naukowe.

W czasie jego nieobecności kobieta miała ostre pogorszenie stanu zdrowia. Coś zaczęło ją boleć, podniosła się temperatura, pojawiły się torsje. Wystraszona wylądowała znowu w szpitalu. Zapytała wtedy odwiedzającą ją kuzynkę, czy powinna zawiadomić syna. Kuzynka, po namyśle, odpowiedziała, że ona – gdyby była na miejscu chorej – nie zrobiłaby tego. Bo i co ten syn miałby zrobić? Bać się o matkę w tej Nowej Zelandii? Lekarzem nie jest, matka jest pod opieką fachowców, ma też inną rodzinę, donoszącą do szpitala wszystko, co potrzeba, więc… I co, syn powinien zmarnować stypendium i nagle natychmiast wracać, żeby… no, właśnie, żeby, co?

Kobieta posłuchała rady, nie informowała syna o pobycie w szpitalu, który zresztą trwał trzy doby. Zrobiono jej wszystkie możliwe badania, okazało się, że nie dzieje się zupełnie nic złego, a te objawy, to po prostu końcówka reakcji na chemię. Kobieta wróciła do domu i normalnego życia.

Po zakończonym sukcesem stypendium syn wrócił do kraju, ale ich bliskość, wywołana poważną chorobą, zdawała się ulatniać teraz, gdy jej życiu nic już nie groziło. Później nadeszła katastrofa – syn, podpytując jakąś przyszywaną ciotkę (dziesiątą wodę po kisielu, jak to mówią) albo dawną sąsiadkę, dowiedział się, że matka była w szpitalu. Jakoś nie docierało do niego, że to były tylko trzy dni, że w sumie okazało się, że to nic poważnego – młody facet był zawiedziony, rozczarowany, pełen uraz i złości do matki; manifestował swoje pretensje i utratę zaufania.

Kobieta natychmiast przerzuciła odpowiedzialność za ponowne ochłodzenie stosunków z synem na kuzynkę. Bo to ona poradziła… Kiedy się spotkały i kiedy kobieta wylała już na kuzynkę wszystkie swoje żale, usłyszała, że wśród dorosłych ludzi za podejmowane decyzje odpowiada ten, kto je podejmuje, a nie ten, kto radzi (jeśli nie jest specjalistą prawnikiem, lekarzem, notariuszem itp.). Poza tym kuzynka zapytała, czy stosunki matki z synem były dobre, do tego momentu, kiedy dowiedział się, że nie poinformowała go o szpitalu. Kobieta skwapliwie potwierdziła, że znakomite, że syn już jej w pełni ufał, i w ogóle, było super, idealnie, fantastycznie. Wtedy kuzynka zadała jeszcze jedno pytanie, po czym wyszła, nie oczekują odpowiedzi: skoro syn tak ci ufał, to czemu o ciebie i twoje zdrowie nie spytał ciebie właśnie, ale podpytywał jakieś pociotki, czy dawne sąsiadki, czemu jakoś nie cieszył się, że nic ci nie jest, że nic się nie stało, tylko skupia się na swoich urazach i pretensjach?

Tak sobie pomyślałem, że gdybyśmy pakowali tyle czasu i wysiłku w budowanie albo naprawianie więzi (jeśli trzeba), ile wydatkujemy na szukanie winnych naszych własnych niepowodzeń, to… Bo niewątpliwie łatwiej jest zwalić winę na złą kuzynkę, niż przyznać, że stosunki z synem nie były takie idealne, że bardzo poważna choroba mogła przysłonić dawne urazy, stare, niezałatwione sprawy, ale po wyleczeniu… Po wyleczeniu potrzebny był już tylko pretekst. Cóż z tego, że bzdurny, ale jest!

Trzeźwy ogląd sytuacji, to trudna sztuka, czasem tak trudna, że nawet nieuzależnieni nie w pełni sobie z nią radzą.

Kiedyś marzyłem o normalności, zwyczajności i przeciętności, ale z czasem przestało mi to wystarczać. Co się zobaczyło, to się nie odzobaczy – jak mówił Kubuś Puchatek, a może Prosiaczek. Jeśli widzę, jeśli rozumiem, jeśli usłyszałem, to… chyba niemożliwe byłoby wycofanie się i udawanie biednego żuczka, który, nieboraczek, nic nie kuma. A może wręcz przeciwnie, może to łatwiejsze, niż mi się wydaje i tylko ja tak nie umiem?

Kiedy rozstałem się z pragnieniem bycia przeciętnym człowiekiem, wykombinowałem, że chciałbym być taki, jak Bill W. współzałożyciel Wspólnoty AA. Przecież – roiłem sobie – to musiał być najtrzeźwiejszy z trzeźwych. Ten okres w moim życiu trwał krócej. Do czasu, aż przeczytałem trzy książki na temat historii AA i Billa.

Dyskrecja nigdy nie była mocnym punktem Billa. […] Jak mawiała Nell, jeśli nie chcesz, żeby coś stało się powszechnie znane, lepiej nie dziel się tym z Billem. Jednym słowem, z otwartością traktował on zarówno swoje sprawy, jak i cudze („Przekaż dalej”, s. 398).

Czasem wydaje mi się, że alkoholicy z AA mylą zasadę anonimowości z dyskrecją i wydaje im się, że to, co mówią zaufanej, wydawałoby się, osobie, nie będzie wypaplane, rozgadane, oplotkowane. Dowiadywałem się, o czym była rozmowa dwóch osób, w cztery oczy, zanim jeszcze obie z nich wróciły do swoich domów i nie było w tym nic przyjemnego ani zabawnego, bo zorientowałem się też, że i ja sam, wśród przyjaciół z AA muszę bardzo uważać na to, co mówię, że w tym środowisku jest tylko odrobinę mniej bezpiecznie niż w maglu.

Oczywiście plotkowanie to nie jedyna wada Billa W. Z tejże książki dowiedziałem się, że lubił się popisywać, że kłamał, że zdradzał żonę w zasadzie prawie do końca życia i wiele innych. Wtedy zapytałem siebie, czy ja naprawdę chcę być takim człowiekiem, jak William Griffith Wilson?

Jestem Billowi niesamowicie wdzięczny za Kroki, może nawet bardziej za Tradycje. To one są realną wartością, siłą i nadzieją dla alkoholików, one, a nie życie Billa W., bo on był jeszcze jednym, bardzo niedoskonałym narzędziem w rękach Boga, jak wielu z nas. A że nie jest moim idolem… trudno. Choć czasem szkoda.