Język serca poważnie chorego

„Język serca – teksty Billa W. dla magazynu Grapevine”

Ważna informacja – ani tytuł książki nie jest pomysłem Billa W., ani zestaw artykułów, ani ich układ – publikacja w takiej formie pojawiła się już po śmierci autora tekstów.

Czekałem na tę książkę kilkanaście lat, a kiedy wreszcie trafiła w moje ręce, zanim przeczytałem pierwszych pięćdziesiąt stron, wiedziałem już, że zawiera zarówno błędy w tłumaczeniu jak i polskie błędy językowe (niektóre znane już z WK). Trzy proste przykłady.

Wszystkie krótkie (około półstronicowe) pozdrowienia Billa skierowane do Wspólnoty z okazji świąt Bożego Narodzenia i Święta Dziękczynienia nie zostały zamieszczone, poza słowem z grudnia 1970 roku, stanowiącym jego ostatni artykuł do „Grapevine” [s. 21]. Poza słowem? Jakim niby słowem???

W oryginale jest to bodajże tak:

All of Bill's very brief (about half a page each) Christmas and Thanksgiving greetings to the Fellowship have been cut, with the exception of the December 1970 Christmas message, his last Grapevine piece. 
(może sens by miało...za wyjątkiem życzeń na Boże Narodzenie?)

Mamy tu zarówno błędnie przełożone zdanie angielskie, jak i błędne, problematyczne zdanie polskie.

…mamy stawiać zasady przed osobowościami… [s. 41].

Jakimi osobowościami?! Czyimi osobowościami?! Co to ma być?!

Osobowość (jeśli nie podano o jaką konkretnie chodzi, np. medialną) to jest całość stałych cech psychicznych i mechanizmów wewnętrznych regulujących zachowanie człowieka – powyższe sformułowanie jest, niestety, niezrozumiałe.
https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Osobowosc;18700.html  

Tytuł Anonimowi Alkoholicy stał się jedyną alternatywą [s. 42].

Alternatywa to dwie wykluczające się możliwości, ale też: konieczność wyboru między dwiema wykluczającymi się możliwościami (https://sjp.pwn.pl/sjp/alternatywa;2439763.html). Czy w zdaniu tym jest jakaś, jakakolwiek, alternatywa?!

Zniechęcające to wszystko. Może nie zacząłem jeszcze żałować wywalonych pieniędzy, ale… blisko. Owszem, jest w książce sporo ciekawostek, choćby informacja o sponsorowanych przez AA audycjach radiowych i niegodnej reklamie, o stosunku Wspólnoty do zasad i próbach nękania nimi innych przez morskie świnki, ale jeśli co trochę pojawiają się wątpliwości, czy to naprawdę tekst Billa, czy jakieś kolejne fantazje i prywatne przekonania tłumaczy, to… :-(

Pokażę może na przykładzie, jakie problemy stwarza lektura tekstów, którym się nie dowierza. Na stronie 53, w rozdziale „Dwanaście Sugerowanych Punktów dla Tradycji AA” (sam tytuł jest jakiś dziwny), o programie zdrowienia zawartym w Wielkiej Księdze Bill pisze, że to zbiór zasad boskich, aczkolwiek starożytnych, które przyniosły nam cudowne odrodzenie. Jak to… starożytnych? Co to niby ma znaczyć? O co chodzi, co jest grane? I czy to dobrze, czy źle, że starożytne?
Albo to: steward może wyrzucić kłopotliwego pijaka [s. 63], rozdział "Ostrożne korzystanie z pieniędzy". Jako, że steward to pracownik obsługujący pasażerów na statku lub w samolocie, to gdzie miałby ich wyrzucać, za burtę? z samolotu?

Z pewnym zdziwieniem zaobserwowałem triumfalny powrót do psychoterapeutycznego „zdrowienia” – tak, było coś takiego dawno, dawno temu. Według specjalistów alkoholicy wytrzeźwieć nie mogli nigdy, z założenia, mogli co najwyżej w nieskończoność trzeźwieć. W tamtych czasach stwierdzenie „wytrzeźwiałem” świadczyło niezbicie o nawrocie choroby alkoholowej i pragnieniu powrotu do picia. Czy po to nasi tłumacze mozolnie zamieniali to cudaczne „trzeźwienie” na „wytrzeźwienie” w Wielkiej Księdze, żeby teraz triumfalnie wróciło i to w formie jeszcze bardziej problematycznej? Na przykład: „…gdy formułowałem Dwanaście Kroków do zdrowienia” [s. 578]. Wychodzi na to, że żeby zacząć zdrowieć, trzeba najpierw wykonać tych Dwanaście Kroków. Dziwne to…

Wyraźnie coś złego dzieje się ze Wspólnotą AA w Polsce. I nie dlatego, że w literaturze AA pojawiło się kilkanaście błędów, bo to w sumie nie jest aż tak straszne. Źle się dzieje, bo ktoś powierza komuś zadania tłumaczenia, korekty, redakcji, nawet płaci za to, i to całkiem nieźle, naszymi pieniędzmi, a wykonywane są te zadania byle jak, niedokładnie, a może w ogóle.

Wprawdzie jedna jaskółka wiosny nie czyni, ale w książce tej pierwszy raz w historii AA w Polsce użyto określenia "osobowość" mniej więcej poprawnie. W zdaniu: ...musimy zawsze stawiać zasady wyżej od indywidualnych osobowości.