Alkoholika tantum quantum

- Czym alkoholicy różnią się od innych ludzi?
- Alkoholicy są tacy sami, jak inni ludzie, tylko bardziej.

Kiedyś wreszcie zorientowałem się, że my, alkoholicy, nie mamy żadnych specjalnych, wyjątkowych i szczególnych wad charakteru, braków. Mamy dokładnie takie, jak ludzie zdrowi, nieuzależnieni, tylko… mamy je dużo bardziej rozwinięte, bardziej rozbuchane, bardziej uciążliwe i szkodliwe dla otoczenia, a ostatecznie i dla samych siebie.

Sądzę, że każdy człowiek potrzebuje mieć na dłuższą metę dodatni bilans emocjonalny, a szczególnie poczucie własnej wartości. Ja jestem alkoholikiem, a więc nie wystarczyła mi świadomość, że na czymś się znam, coś całkiem nieźle potrafię, jestem w czymś dobry – nie, ja MUSIAŁEM być lepszy od innych.

Nigdy w życiu nie byłem jakoś szczególnie sprawny fizycznie, a już na pewno nie lepszy od innych, w tej materii zabłysnąć nie mogłem, a w takim razie musiałem znaleźć sobie inne pole do popisu, inną dziedzinę, w której mógłbym górować nad innymi, być od nich lepszy. Oczywiście znalazłem, choć nie było to działaniem w pełni świadomym – mogłem być bardziej oczytany, mogłem mieć większą wiedzę, a że pamięć mam całkiem niezłą, to przyszło mi to bez wielkiego wysiłku.

Mijały lata picia, później niepicia, trzeźwienia, wreszcie trzeźwości i coraz głębszego wewnętrznego przeżywania Programu, rozwoju trzeźwości emocjonalnej, duchowego wzrastania. Nie potrafię określić, w którym momencie przestałem potrzebować czuć się lepszym od kogoś i zacząłem pragnąć być lepszym dla kogoś… Być może zaczęło się to w okolicach Jedenastego Kroku, ale… Tak czy inaczej jest to proces niezakończony i chyba taki właśnie być powinien.

Czasem tylko na tej drodze pojawiały się wydarzenia, zdania, słowa, stanowiące swego rodzaju kamienie milowe. Komunikat, który usłyszałem z ust przyjaciela: pokaż do czego mnie przekonujesz. Ano właśnie… Pokaż, a nie tylko o tym gadaj; pokaż bez wymądrzania się czy wygłaszania wykładów, pouczania. Służby w intergrupie, w których początkowo próbowałem rządzić, później wbrew sobie zmuszałem się do podporządkowania, żeby tylko nie zetknąć się z ostrą krytyką, a wreszcie stoły przy których siadałem, żeby się porozumieć, a nie tylko coś udowodnić, kogoś do czegoś przekonać albo namówić. Dalej wizja młotka, którym można zbić stół, ale też rozwalić komuś głowę. Program AA, który może być błogosławieństwem, ale którym można również bliźniemu wykłuć oko. Nie wiem też, kiedy dokładnie doświadczyłem, a nie tylko rozumiałem, słowa sponsora: służba jest po to, żebym stawał się lepszym człowiekiem…

Mam pewną wiedzę na temat Programu AA, literatury Wspólnoty, historii Anonimowych Alkoholików. Bez krygowania się i fałszywej skromności dodam, że zapewne większą od przeciętnej, ale… W Pierwszym Liście do Koryntian mowa jest o tym, że choćbym poznał wszystkie tajemnice i wszelką wiedzę posiadł, to bez miłości byłbym niczym. Zapewne nie ma niczego złego w hobby albo nawet życiowej pasji, ale wiedza nieukierunkowana na dobro drugiego człowieka, jest jedynie intelektualną rozrywką, a wtedy może się stać źródłem pychy. Może… nie musi, ale może. Jako alkoholik powinienem szczególnie na to uważać. Pycha to właściwie jedyna wada (grzech), która prawdziwie oddziela człowieka od Boga, a miłość to postawa wobec drugiego człowieka, a nie tylko romantyczne uczucie.

W styczniu br. uczestniczyłem w rekolekcjach* ignacjańskich (fundament). Okoliczności, które sprawiły, że się tam znalazłem są tak nieprawdopodobne, że wolę zamknąć temat słowami – widocznie tak miało być. Było to wydarzenie bardzo dla mnie ważne, ale nie dlatego, że dokonałem tam jakichś wielkich odkryć, bo nie dokonałem. Wielka waga tego doświadczenia dotyczyła potwierdzenia, a nie zrozumienia albo odkrycia. Tu przywołam tylko jedno, regułę św. Ignacego tantum quantum – o tyle, o ile. Wiedza, doświadczenie, umiejętności, wartościowe są tylko o tyle, o ile pełnić mogą rolę służebną, są przydatne w realizacji celu i dla dobra drugiego człowieka.

Każdego dnia na piśmie prowadzę obrachunek moralny. Podobny jest on do jezuickiego rachunku sumienia, bo oba zawierają pytanie o talenty. Czy wykorzystałem je dla dobra wspólnego, czy przeciw komuś? Z wczorajszej odpowiedzi jestem zadowolony…

Jakiś czas temu założyłem i przyjąłem, że alkoholizm nie usprawiedliwia, alkoholizm zobowiązuje – dzisiaj jestem całkiem pewien, że wiedza (umiejętności, doświadczenie) zobowiązują jeszcze bardziej. Od tych, którym wiele dano, wiele wymagać się będzie – po prostu. Wiedza zwiększa wymagania, podnosi poprzeczkę, nie usprawiedliwia zwykłego lenistwa, a tym bardziej dumnego przekonania, że alkoholik z większą wiedzą nie nadaje się już do mycia szklanek albo sprzątania. W czym przy najbliższej okazji zamierzam pomóc… 

--

*Rekolekcje to dobra rzecz. Dobrze jest zostawić za sobą wszystkie sprawy i w ciszy poszukać Boga, siebie samych i prawdziwego oblicza rzeczy. Potrzebujemy czasu, w którym zostawimy nasze codzienne zabieganie i problemy i będziemy mogli po prostu być, rozmyślać i kontemplować. Jeżeli nigdy nie wybierzemy się na rekolekcje, możemy nigdy nie dotrzeć do sedna siebie samych – Richard Rohr, „Od mężczyzny dzikiego do mężczyzny mądrego”, przekład Grzegorz Baster, Wydawnictwo WAM, 2014, s. 126.