Warto poznawać historię AA

 Jest takie powiedzenie: naród, który nie pamięta/nie zna swojej historii, jest skazany na jej powtarzanie. Nie chciałbym powtarzać swojej historii z czasów picia oraz tych kilku lat, kiedy wprawdzie już nie piłem, ale do trzeźwości było mi bardzo daleko. Jednak na samym początku zainteresowałem się historią z typowej dla alkoholików przekory. Ktoś mówił, jak jest, a ja to kwestionowałem wręcz odruchowo, dla zasady. Grałem rolę Boga Wszystkowiedzącego, a jeśli nawet czegoś nie wiedziałem, to sobie wymyśliłem. Dzięki temu, wiele lat później, wykombinowałem coś takiego: Czym alkoholicy różnią się od normalnych ludzi? Normalni, czyli nie chorzy psychicznie, jak czegoś nie wiedzą, to starają się dopytać, doczytać, dowiedzieć, po prostu. Jeśli alkoholik czegoś nie wie, to wymyśla. 

Grób Wilsonów

Weteran Chuck C. napisał w „Nowej parze okularów”: Moglibyście teraz wejść do jakiegokolwiek baru w tej części kraju i zapytać pierwszego napotkanego pijaka o cokolwiek, a on by ci odpowiedział. Nie jąkał by się, nie powiedziałby „Nie wiem”. Odpowiedziałby. Wielka banda filozofów!

 W czasie drugiego odwyku i później przestawałem kwestionować wszystko, co mi się nie podobało. Skupiałem się raczej na podobieństwach i zamiast twierdzić, że nie, bo nie, zacząłem pytać: czy na pewno tak i dlaczego? Jeżeli miałem im (innym alkoholikom i ich doświadczeniom) zawierzyć życie, zdrowie i w ogóle przyszłość, to chciałem być pewien, że rozumiem i robię właściwe rzeczy. 

Zrozumienie jest kluczem do właściwych zasad i postaw, a właściwe postępowanie jest kluczem do dobrego życia… [1]  

Najpierw zwracałem uwagę na różne podejrzane „prawdy” wygłaszane na mityngach. Niektóre były tylko bez sensu, ale inne poważnie utrudniały wytrzeźwienie zgodnie z zasadami Programu Dwunastu Kroków. Były to na przykład hasełka: jeden rok – jeden Krok, alkoholicy nie mogą mieć autorytetów w AA, nie wolno używać zaimka „my”, bo ja tu jestem przecież najważniejszy, bez świeczki mityng jest nieważny itp.

 Na wątpliwe przekonania historyczne przyszedł czas jeszcze później. Pamiętam, że zaczęło się od abstynencji Roberta Holbrooka Smitha. Wtedy jeszcze we wszystkich scenariuszach mityngów w mieście było zdanie: za dzień narodzin Wspólnoty uznaje się 10 czerwca 1935 roku, to jest pierwszy dzień nieprzerwanej trzeźwości doktora Boba. Jednak w jego biografii napisano, że tego dnia wypił piwo, które zresztą dostał od Billa W. Po co okłamywać siebie i innych? Umownie przyjęto, że 10.06.1935 jest dniem powstania AA, ale był to dzień ostatniego picia doktora Boba, a nie pierwszy dzień jego abstynencji. 

Piwo otrzymane tamtego ranka od Billa było ostatnim alkoholem, jaki wypił w życiu [2] 

W miarę jak poznawałem historię AA i weteranów pojawiało się wiele odpowiedzi na zadawane, ale i niezadane pytania. Parę przykładów. 

Czy pierwsi weterani trzymali alkohol w domu? Ależ oczywiście! Żeby dowieść samemu sobie i innym, że nie ulegną pokusie. 

Twierdziłem, że musimy dowieść, że można żyć w obecności alkoholu i nie pić. No więc kupiłem dwie duże butelki i postawiłem je na szafce [3]. 

Czy w początkach Wspólnoty na mityngach mowa była o piciu, czy opowiadano piciorysy? Ależ skądże! Tego weterani nie robili – mowa była o rozwiązaniu, a nie o problemie.

…my nie opowiadaliśmy wtedy na mityngach o naszym piciu. Nie było takiej potrzeby. Sponsor i Doktor Bob znali wszystkie szczegóły. Szczerze mówiąc, uważaliśmy, że to wyłącznie nasza sprawa. Poza tym umieliśmy już przecież pić. Za to osiągnięcia i utrzymania trzeźwości musieliśmy się dopiero nauczyć [4]. 

 

Czy na początku Wspólnota oferowała pomoc wszystkim, którzy chcą przestać pić? Ależ skądże! To była grupa białych mężczyzn klasy średniej. Kiedy zjawiła się pierwsza Murzynka, to ci tolerancyjni, mili ludzie, zgodzili się, że może na skorzystać z ich doświadczeń, ale musi chodzić na jakąś inną grupę, i specjalnie założyli grupę dla czarnych, byle tylko Murzyni nie próbowali dołączyć do nich, siadać obok nich [5].

 

Grób Smithów

Czy pierwsi weterani byli zgodni i harmonijnie współpracowali? Ależ skądże! Zwłaszcza Bill W. wyraźnie nie cieszył się sympatią Clarence’a S. i jego koleżków z Cleveland. Między nimi narastały konflikty na tle finansowym, strategicznym, organizacyjnym i innymi, a od 1942 było między nimi już całkiem źle. 

Clarence nie lubił Billa i często go wyklinał… [6].

 

Czy Bill i Bob odkryli, że rozmowa z innymi alkoholikami pomaga im samym utrzymać abstynencję? Ależ skądże! Bill W. rozmawiał z innymi wiele razy, ale bez większych dla nich efektów. Na właściwą drogę naprowadził do doktor Silkworth, który… [7] poinstruował go, co i w jaki sposób mówić. Spotkanie Billa i Boba w Akron miało miejsce znacznie później.

 

Czy przedstawianie się imieniem i inicjałem nazwiska związane było z zasadą anonimowości w AA? Gdzie tam! Tę tradycję Anonimowi Alkoholicy przejęli od grup oxfordzkich [8].

 

Na koniec kilka zdań o przyjaźni i jej braku w AA.

Chyba najboleśniejsze było poróżnienie się Billa z Clarence’em S., założycielem AA w Cleveland. /…/ Na Vesey Street zaczęły rozchodzić się wieści o tym, że kilka grup z Cleveland zamierza się odłączyć, zrywając wszelkie związki z AA kierowanym przez Billa… [9].

 I tak można w nieskończoność. O abstynencji Billa W. w ostatnich dniach jego życia, o jego wierności Lois, o zażywaniu LSD, o długach, o udziałach w spółce, która miała zarobić krocie na WK, o pierwszej wersji WK, którą redagował wykładowca Tom Uzzell i skrócił tekst o jedną trzecią, choć inni twierdzą, że o połowę [10] itd. itd. itd. To są pasjonujące historie, a poznanie ich pomaga uniknąć błędów, które oni, weterani AA, już popełnili.

 ...poznacie prawdę, a prawda was wyzwoli (J 8,31).  Jeśli rzeczywiście  prawda wyzwala, to nieprawda, w tym różne mity, błędne przekonania i demagogie, wiodą do zniewolenia, a to nie ma nic wspólnego z trzeźwością.

 

Na koniec coś z tylko polskiej literatury AA, to jest z „Historii AA w Polsce”: Grupy AA nie są własnością Kościoła ani księdza czy terapeuty, nie są grupami przykościelnymi, choć mogą gromadzić się przy kościele, ani nie są grupami terapeutycznymi. Mają własną autonomię i niezależność wynikającą z programu i Tradycji. Członków grup AA o zabarwieniu dewocyjnym: „apostołów”, „cudownie nawiedzonych”, „kaznodziejów” proponuję potraktować jako „margines”… (autorem jest ojciec Dariusz Kwiatkowski, marianin).

Przepraszam wszystkich alkoholików wierzących w różne AA-owskie cuda i fantazje, które wymyślili sami albo bezrefleksyjnie przyjęli od swoich sponsorów. Przykro mi, jeśli Wasze przekonania obracają się w proch lub macie wrażenie, że coś tracicie, ale nic na to nie poradzę. Poza tym sprawa jest prosta – żeby zachować na zawsze własne wyobrażenia, wystarczy czytać tylko i wyłącznie Wielką Księgę i – broń Boże – nie zaglądać do książek historycznych wydanych przez AA. Ani żadnych innych. 

Jak napisano w Biblii - prawda wyzwala, ale nie napisano, że uszczęśliwia.

A przy okazji i zupełnie poza tematem historycznym o czytaniu, pisaniu i mówieniu ze zrozumieniem.

Wojciech Bonowicz "Profesja stulecia"

---
[1] „Dwanaście Kroków i Dwanaście Tradycji”, s. 125.
[2] „Doktor Bob i dobrzy weterani”, s. 84.
[3] Tamże, s. 81.
[4] Tamże, s. 238.
[5] Tamże, s. 263.
[6] Tamże, s. 289.
[7] „Przekaż dalej”, s. 143.
[8] Tamże, s. 236.
[9] Tamże, s. 276.
[10] Tamże, s. 219.