Zamknięty umysł i ocenianie

Młody, bo około trzydziestoletni alkoholik, znalazł sobie sponsora. Uzgodnili liczbę mityngów i telefonów, i inne detale. Podopieczny od dawna choruje przewlekle. Nie wchodząc w detale, czasem ma takie problemy z poruszaniem się, że nie wychodzi z domu. Dlatego ustalili ze sponsorem, że w mityngu stacjonarnym będzie uczestniczył minimum raz i dwa-trzy razy na on-line. Za to telefony, jak to przy nowicjuszu z krótką abstynencją, codziennie. I tak zaczęli współpracę.

Nowicjusza bardzo zaskoczyło, że sponsor rzadko odbiera od niego telefony (o uzgodnionej przecież porze), ale sponsor mu wyjaśnił, że obowiązkiem podopiecznego jest dzwonić, natomiast sponsor odbierze lub nie, jak będzie miał czas i uzna to za stosowne. Nowicjusz przyjął, że w AA tak właśnie się robi i dostosował się.

Poważny problem wydarzył się po około dwóch miesiącach. Podopieczny zadzwonił do sponsora, poinformował, że bardzo źle się czuje, miałby trudność z wyjściem z mieszkania, i poprosił o zamianę w tym tygodniu tego jednego mityngu, na którym miał być osobiście, na wersję on-line. Sponsor odmówił, a po skontaktowaniu się ze swoją sponsorką (popularną alkoholiczką z Krakowa) zarządził, że podopieczny ma być na mityngu stacjonarnym nie raz, ale dwa lub trzy razy w tym tygodniu (jednostronna zmiana uzgodnionych zasad), bo jego sponsorka uważa, że jak ktoś się źle czuje, to najlepszym lekarstwem jest zwiększenie liczby mityngów – do skutku, aż poczuje się lepiej. Usłyszałem w tej relacji także hasło, które znam już od dłuższego czasu i jakby skądinąd: jeśli się źle czujesz, to widocznie masz za mało AA w życiu. W każdym razie współpraca się skończyła.

Niedawno miałem spikerkę. Między innymi opowiadałem o tym, jak ja pracuję z podopiecznymi. Mówiłem, że nie uważam, żeby było w porządku ignorowanie telefonów od podopiecznego, telefonów o z góry uzgodnionej porze. Więc zawsze umawiamy się tak, żeby on mógł dzwonić, a ja odbierać. Ta umowa obowiązuje – moim zdaniem – obie strony. Reszta, to zwyczajny szacunek dla drugiego człowieka, życzliwość i zasady dobrego wychowania.

Ktoś z uczestników pytał mnie o punktualność, czy mój podopieczny musi się z tym telefonem wyrobić co do sekundy. Odpowiedziałem, że uzgadniamy (to ważne, że jest to uzgodnione, a nie narzucone) tolerancję dziesięciominutową. Usłyszałem wtedy, że jeśli tak robię (czyli jeśli wymagam, by ktoś realizował nasze wspólne ustalenia), to mam zamknięty umysł, a może zamknięty rozum, już nie pamiętam. To oczywiście na mityngu, na którym nie wolno oceniać. Ale mniejsza z tym, nie moja grupa, nie ja prowadziłem spotkanie.

Czy zatem zaufanie wymaga, byśmy oślepli na motywy postępowania innych ludzi albo nasze własne? Nic podobnego; byłoby to czystym szaleństwem. Z pewnością każdą osobę, której pragniemy zaufać, powinniśmy oceniać pod kątem zarówno jej zdolności do wyrządzenia krzywdy, jak i zdolności do świadczenia dobra. Taka prywatna ocena pokaże nam, w jakim stopniu możemy sobie pozwolić na zaufanie w każdej konkretnej sytuacji. Jednakże oceny takiej należy dokonywać w duchu zrozumienia i miłości. [„Jak to widzi Bill”, s. 144]

Wiele lat temu postanowiłem, że mogę sobie bagatelizować pochwały, ale nigdy nie będę tak robił z krytyką. Powstał wtedy tekst „Czego nauczyli mnie krytycy” (https://meszuge.blogspot.com/2009/04/o-krytyce-i-krytykach_20.html). W każdym razie teraz zastanawiam się, czy ze swoim zamkniętym umysłem, nadaję się jeszcze do polskiego AA. Muszę to przemyśleć.

Zaskoczyło mnie, że niektórych alkoholików bardzo dziwi, że nie uważam Billa Wilsona za jakiegoś AA-owskiego świętego. A czy powinienem? Autora takiego oto pomysłu?

Będziemy trzymać się zasady, by uznawać własne przewiny, wybaczając jednocześnie wyrządzone nam krzywdy zarówno rzeczywiste, jak i urojone w naszej wyobraźni. [12x12]

Na pewno był wizjonerem, ale też bardzo niedoskonałym narzędziem w rękach Boga… podobnie jak my wszyscy. A trzeźwość... cóż... oznacza powrót zdroworozsądkowego myślenia, a nie wyłączenie myślenia.

Gdy doktor Bob szedł na spotkanie w King School, siadał cichcem gdzieś z tyłu, żeby nikt nie zorientował się, że tam jest. Gdy zaś Bill pojawiał się na tym samym spotkaniu, musiał zawsze przewrócić krzesło – uwielbiał znajdować się w świetle reflektorów. [„Przekaż dalej”]