Szukanie łatwiejszej drogi

Po kilku mityngach w tym roku, stacjonarnych i on-line, odkryłem z zaskoczeniem, że szukanie łatwiejszej, łagodniejszej drogi prawdopodobnie w AA nie skończy się nigdy.

Myśleliśmy, że możemy znaleźć łatwiejszą, łagodniejszą drogę [WK, s. 58].

Ten cytat z WK dotyczy realizacji Dwunastu Kroków, a ja dość długo uważałem, że to szukanie łatwiejszej drogi rzeczywiście dotyczy tylko trudów Programu. Znowu i znowu, i znowu nie miałem racji. Anonimowi Alkoholicy szukają łatwiejszych – według nich – rozwiązań w każdej dziedzinie wspólnotowego funkcjonowania. Oczywiście nie wszyscy i nie zawsze, ale… Jeżeli krótkotrwałe zyski zamiast długofalowych efektów wybierają nowicjusze lub czynni alkoholicy, to i nic w tym dziwnego, ale jeśli na łatwiznę próbują iść alkoholicy po Programie, z kilkuletnią abstynencją, to obawiam się, że coś tu poszło nie tak.

Czy człowiek trzeźwy, dorosły, dojrzały, normalny, jest odpowiedzialny, zdolny do ponoszenia konsekwencji swoich decyzji, wyborów, postaw, zachowań? Wydaje się oczywiste, że jest. A jak nazwać kogoś, kto chciałby pełnić określone funkcje, zajmować stanowiska, pełnić służby, podejmować decyzje, ale nie życzy sobie odpowiedzialności z tym związanej?

W lutym 2009 pisałem:

„Wydaje mi się, że od samego początku, od narodzin, Wspólnota AA nieustannie musi się przeciwstawiać dwóm poważnym zagrożeniom. Jednym z nich jest – nie zawsze uświadomiona – wewnętrzna potrzeba stworzenia organizacji, a drugim ciągoty i pokusy o charakterze sekciarskim”*.

Co jest takiego kuszącego w organizacji? Przepisy. Prawa. Reguły. Regulaminy. Zasady. Normy. Czemu są tak pożądane? Bo przepisy i inne takie zawsze uwalniają od potrzeby myślenia, często od potrzeby działania, ale przede wszystkich od odpowiedzialności za samego siebie.

"My „byśmy chętnie dla ciebie to zrobili, ale – sam rozumiesz – nie możemy, bo… przepisy nie pozwalają”. Unikanie osobistej odpowiedzialności za własne postawy, zachowania, decyzje, chowanie się za przepisami i zasadami, to jest także łatwiejsza, łagodniejsza droga. Wyjątkowe świństwo w przypadku alkoholików polega na tym, że te przepisy i zasady najpierw sami sobie wymyśliliśmy, nikt nam ich siłą nie narzucił.

Gdybyśmy postępowali według zasad, ktoś musiałby je najpierw ustanowić i, co byłoby jeszcze trudniejsze, wymusić ich stosowanie. Doświadczenie pokazuje, iż zwykle kończy się to sporami pomiędzy ustanawiającymi, przede wszystkim w kwestii rodzaju zasad. Gdy zaś przychodzi moment wyegzekwowania danego rozporządzenia... Odpowiedź nasuwa się samoistnie. [„Język serca”]

Bill pisał, że nawet jeśli już się wymyśli te zasady, przepisy i rozporządzenia, to pojawi się problem z ich egzekwowaniem, ale nie przewidział, że w takiej Polsce znajdzie się wielu chętnych do terroryzowania reszty, wymyślonymi przez siebie przepisami.

Wiele lat temu, kiedy jeszcze „Język serca” nie był oficjalnie przełożony, trzy-cztery grupy AA z Opola zmodyfikowały scenariusze swoich spotkań. W nowych wersjach nie było przyjmowania do AA, nie było odczytów tekstów spoza AA, ale przede wszystkim nie było żadnych zakazów, nakazów, regulaminów, zarządzeń i rozporządzeń. Początkowo było wiele obaw i „czarnych scenariuszy”, na przykład, że jak się alkoholikom nie przeczyta wyraźnie, co im wolno, a co nie, to będzie chaos, bijatyki, przekrzykiwanie się. Więc uzgodniliśmy, że to tylko na próbę, że jak się nie uda, to wrócimy do starych rozwiązań.

Kilku z nas było wtedy o powodzenie tej operacji zupełnie spokojnych. Do czego odwołają się dorośli ludzie, kiedy nie dostaną regulaminu? – zastanawialiśmy się – ano pewnie do znanych wszystkim, wyuczonych zwykle jeszcze w dzieciństwie zasad dobrego wychowania. I tak właśnie się stało, tak było.

Alkoholizm to poważna psychiczna choroba, ale to nie znaczy, że alkoholicy są aż takimi chamami, że kompletnie nie wiedzą, jak się zachować w grupie. Natomiast drobne potknięcia, jeśli się zdarzały, a zdarzały bardzo rzadko, od ręki załatwiał prowadzący – przecież do takich właśnie zadań ta służba została powołana. Nie jestem tylko pewien, czy wszyscy o tym wiedzą...

Czasem zastanawiam się, czy w AA potrzebujemy trzeźwych, przebudzonych duchowo alkoholików, czy może znawców zasad, regulaminów i rozporządzeń? Czy alkoholik pełniący służbę powinien uczyć się współdziałania i porozumiewania się z innymi, czy może najważniejsze jest, żeby przyswajał zbiory jakichś praw, rzekomo obowiązujących w AA i chował się za nimi?

Innymi słowy, w AA nie ma żadnych nakazów ani zakazów [cytat z „Doktor Bob i dobrzy weterani”].

Nie zapominajcie jednak o Zasadzie 62 przytoczonej w Tradycji 4 – „Nie traktuj sam siebie, do cholery, tak strasznie poważnie!”.

---

* https://meszuge.blogspot.com/2009/02/wrogowie-wspolnoty-aa.html