Koncepcja 12 - 6 Gwarancji

Kiedy Bill zaczął pracę nad Koncepcjami w Polsce nikomu nie śniło się jeszcze o AA. Bill formułował je na potrzeby USA i ewentualnie Kanady, celowo nie wypowiadając się na temat struktur i wzajemnych relacji służb w innych krajach. Wspólnota jest jedna, ale ze względu na różnice w różnych krajach, działa w nich, w nieco odmiennych warunkach. Każde państwo powinno stworzyć swój zbiór zasad – a tak, zasad, bo Koncepcje zawierają zasady… bez względu na to, jak nam się to słowo nie podoba. Koncepcje to zasady dla światowych służb AA (pierwszą służbą światową jest służba mandatariusza grupy), natomiast Tradycje są wskazówkami i sugestiami dla Wspólnoty AA jako całości.

Kilka uwag, przemyśleń, wątpliwości, pytań, na temat Gwarancji, które zawarte są w Koncepcji Dwunastej.

Gwarancja Pierwsza: Konferencja Służby Krajowej winna dbać o to, by sama nigdy nie stała się ośrodkiem niebezpiecznego bogactwa lub władzy.

Wspólnota AA w Polsce nie utrzymuje się z dobrowolnych datków uczestników mityngów, więc nie ma obawy, by Konferencja dysponowała „niebezpiecznym bogactwem”. Rotacja w służbach, zrozumienie i stosowanie reguł zawartych w Karcie Konferencji, wreszcie umiarkowany zapał delegatów między Konferencjami (w 1995 roku popełniono błąd, ustalając tryb pracy delegata KSK, polegający na tym, że komisje KSK, owszem, spotykały się między Konferencjami, ale pominięto zadania pracy delegata w terenie), uniemożliwiają przejęcie niebezpiecznej władzy. W obecnych warunkach w Polsce, to nie Konferencja może przydzielić sobie „niebezpieczne bogactwo i władzę”.

Gwarancja Druga: Podstawową zasadą finansową ma być zapewnienie wystarczających funduszy operacyjnych i rozsądnej rezerwy budżetowej.

To wydaje się oczywiste, a skoro mogliśmy przeznaczyć jakieś 30 tysięcy złotych na przetłumaczenie ok. osiemdziesięciu kartek (WK z 2018 roku), to widocznie fundusze operacyjne mamy na wystarczającym poziomie. Chodzi tylko o to, by mądrze nimi dysponować. Tu problemu ze zrozumieniem nie widzę.

Gwarancja Trzecia: Żaden z członków Konferencji nie może znaleźć się w pozycji nieuzasadnionej władzy nad innymi.

W tym momencie natychmiast pojawia się pytanie o tę nieuzasadnioną władzę. Bo widocznie jeden członek Konferencji może mieć władzę nad innym, byle była to władza uzasadniona, czy tak? A kto decyduje, czy władza jest uzasadniona?

Oczywiste jest, że przewodniczący Konferencji ma nieco inne uprawnienia niż inni członkowie (jak prowadzący mityng ma większą władzę niż jego uczestnicy), ale jakoś wątpię, żeby chodziło o sprawy tak banalne, po prostu porządkowe.

Gwarancja ta związana jest mocno z Czwartą Koncepcją, nazywaną „prawem do uczestnictwa”. Wiąże się też z prawem do apelacji i prawem petycji, które to (mam nadzieję, że już niedługo) są w naszej wersji jakby pomieszane i problematyczne, i czasem stosowane zamiennie.

Gwarancja Czwarta: Wszystkie ważne decyzje mają być podejmowane w drodze dyskusji i głosowania, i – jeśli to tylko możliwe – jednomyślnie.

Pierwszych jedenaście Koncepcji może być zmienione przez Konferencję, ale Koncepcja Dwunasta jest jakby odrębną całością. Zmiany w Gwarancjach, choćby najmniejsze, wymagają pisemnej zgody trzech-czwartych wszystkich grup, co praktycznie nie jest realne. Tu się zaczynają kłopoty, bo niedawno (bodajże w grudniowej Warcie) odkryłem próbę zmiany w tej Gwarancji, a konkretnie zmianę „jednomyślności” na „większość”. Bardzo niebezpieczne posunięcie, którego cel jest oczywisty, wyraźny i czytelny – w AA w Polsce, inaczej niż na całym świecie, strategicznie ważne decyzje będzie mogła podejmować kilkuosobowa grupka. Jest w tej Gwarancji mowa o tym, że takie posunięcia są dopuszczalne, gdy wydaje się, że inaczej nie jest możliwe. A kto będzie decydował o tej ?możliwości”, czy nie też ta sama grupka osób?

Przypomniał mi się katolicki dogmat o nieomylności papieża. Kto o nim zdecydował? Oczywiście papież, który na pewno ma rację, przecież jest nieomylny.

Gwarancja Piąta: Działania Konferencji nigdy nie mogą spowodować pociągnięcia jej członków do karnej odpowiedzialności lub wywołania publicznej polemiki.

Bardzo długo Gwarancja ta wydawała mi się prosta, ale dopiero gdy usłyszałem i przeczytałem fantastyczne przekonania AA-owców na ten temat, zrozumiałem, że znowu nie miałam racji.

Otóż nie, anonimowi alkoholicy nie stoją ponad prawem, nie dysponują jakimś immunitetem z racji przynależności do AA. Ta Gwarancja nie zapewnia bezkarności, ale określa zasadę, że Konferencja (i inne struktury) nie mogą zajmować się sprawami ani podejmować decyzje, które MOGŁYBY skutkować odpowiedzialnością prawną.

Gwarancja Szósta: Konferencja nigdy nie będzie rządziła i – tak jak Wspólnota, której służy – na zawsze pozostanie demokratyczna w duchu i działaniu.

Podczas Konwencji w St. Louis w 1955 roku Bill W. ogłosił, że Wspólnota AA gotowa jest już sama zająć się własnymi sprawami i sama za siebie odpowiadać, i przekazał wszystkie uprawnienia (władzę), które dotąd dzierżył on sam, założyciele i weterani, w ręce wszystkich grup AA, które od tego czasu znajdują się na szczycie naszej odwróconej piramidy (co stanowi istotę Pierwszej Koncepcji). Podczas tej samej Konwencji grupy AA przekazały znaczącą część swoich uprawnień (władzę) Konferencji Służby Krajowej, posługując się nazwą polską (Koncepcja Druga). Czyli – założyciele i weterani przekazali władzę grupom. Grupy przekazały władzę Konferencji, ale… „Konferencja nigdy nie będzie rządziła…”? No zaraz, jak to? To kto rządzi w AA, skoro nie Konferencja, której władzę przekazały grupy? Miłujący Bóg, jasne, ale… Możliwe też, że tak właśnie ma być: Konferencja ma tytularną władzę, ale nie rządzi - taka marionetka do firmowania decyzji kogoś innego. Mam nadzieję, że nie mam racji...

Zapewne kiedyś wszystko to stanie się znacznie prostsze, gdy uporządkujemy pojęcia władzy, odpowiedzialności, zarządzania, rządzenia, przywództwa itd.

Konferencja nie może ograniczyć wolności żadnego członka AA, a działać będzie w duchu wzajemnego szacunku i miłości. Ważne działania podejmowane będą głosem zdecydowanej większości, a najlepiej jednomyślnie. Konferencja wreszcie będzie chroniła Wspólnotę przed dyktaturą większości lub terrorem mniejszości. To ostatnie może stanowić pewien problem w związku ze zmianami w polskiej Gwarancji Czwartej.

Ostatecznie… Treść Gwarancji sugeruje, że Amerykanie widzieli potencjalne ryzyko zaburzeń różnego typu głównie w Konferencji. Wydaje mi się, że w Polsce wygląda to zupełnie inaczej i to nie Konferencja stanowi źródło zagrożenia. Ale… może się mylę.

Już starożytni Grecy wiedzieli, że demokracja nie jest dobrym rozwiązaniem, bowiem opiera się na założeniu, że większość jest mądra, roztropna, trzeźwo myśląca, odpowiedzialna. W przypadku Wspólnoty ludzi psychicznie chorych, zaburzonych mniej lub bardziej, takie założenia wydają się szczególnie absurdalne. Demokracja nie jest dobra, ale nie znamy na razie nic lepszego.