Trzeci Legat AA, Koncepcja 4

Czasem zastanawiam się, czy to Bill Wilson w tak dziwny i pokomplikowany sposób sformułował Koncepcje (po co?), czy może tłumaczenie nie jest najlepsze, może zbyt dosłowne, nie wiem, nie znam angielskiego.

Koncepcja Czwarta Billa W. Na wszystkich szczeblach odpowiedzialności w ramach Konferencji powinno być zachowane tradycyjne „Prawo do Uczestnictwa”, dzięki któremu każda klasa lub grupa osób pełniących służbę światową będzie miała prawo głosu proporcjonalne do ponoszonej przez siebie odpowiedzialności.

Koncepcja Czwarta polska. Wszystkie poziomy służby AA powinny mieć przyznane tradycyjne „Prawo do Uczestnictwa”, pozwalające na głosowanie proporcjonalne do ponoszonej odpowiedzialności. (Źródło Koncepcji)

Kłopot pojawia się już podczas lektury Koncepcji Czwartej, bo głosowanie proporcjonalne do ponoszonej odpowiedzialności pozornie sugeruje, że osoby o większej odpowiedzialności mają proporcjonalnie więcej głosów do dyspozycji, albo że ich głosy mają większą wagę i znaczenie. Tak oczywiście nie jest, a przynajmniej oficjalnie nie jest.

Początkowo Wspólnota zarządzana była w sposób autorytarny – nieomalże o wszystkim decydowali Bill i Bob. Na sławetnej Konwencji (1955 rok) przekazali oni swoje uprawnienia (władzę) całej Wspólnocie, a w konsekwencji, po kolejnych delegacjach uprawnień, Powiernikom. Doszło wtedy do sytuacji absurdalnej, o której Bill W. pisał:

W ten właśnie sposób pierwsi Powiernicy otrzymali całą możliwą władzę. Większość faktycznej odpowiedzialności za postępowanie Centrali AA tak czy inaczej spoczywała jednak na mnie, na mojej asystentce i jej zespole. Z jednej strony stali więc Powiernicy, którzy mieli pełną władzę, a z drugiej założyciele i kierownicy biura, którzy mieli wielki zakres odpowiedzialności, ale praktycznie żadnych uprawnień. Był to rodzaj schizofrenii i powód poważnych kłopotów.

/…/

Dopiero po latach zauważyliśmy, że nigdy nie można powierzać całej władzy jednej grupie, a praktycznie całej odpowiedzialności innej, a następnie oczekiwać wydajnego działania, nie mówiąc już o prawdziwej harmonii*.

To właśnie stanowi istotę Czwartej Koncepcji, której zadaniem jest chronić Wspólnotę przed powstaniem w niej władzy absolutnej – w naszej Wspólnocie AA nie ma władzy bez odpowiedzialności, ani odpowiedzialności bez możliwości realnego uczestniczenia w podejmowaniu decyzji. Nie może być tak, że jedna osoba (albo grupa osób) ma całą władzę i żadnej odpowiedzialności, a druga ma za to pełną odpowiedzialność, ale żadnej władzy! Coś takiego to paranoja! Na szczęście błąd ten został skorygowany w AA dawno temu.

Prosta zasada: W tym przypadku władzę rozumiemy, jako zdolność do podejmowania decyzji, na przykład przez udział w głosowaniu. Więc jeśli chcesz o czymś współdecydować (głosować), to musisz też wziąć na siebie część odpowiedzialności za podjętą razem decyzję. Dlatego nigdy nie głosuję na innych niż moja grupach, bo nie zostaję tam z nimi na dłuższy czas i nie będę pomagał w realizacji decyzji/postanowienia, które razem podjęliśmy.

Oczywiście odwrotnie jest tak samo – nie można komuś wpakować na łeb całej odpowiedzialności, nie dopuszczając go do udziału w podejmowaniu decyzji.

Wspomniałem, że w USA problem ten został rozwiązany dawno temu, ale… u nas nie aż tak dawno i nie wiem, czy wszędzie. Pamiętam jeszcze, jak moja grupa planowała zmienić scenariusz mityngu, chcieliśmy zrezygnować z procederu przyjmowania do AA. Na spotkanie organizacyjne, na którym mieliśmy głosować nad przyjęciem nowej wersji, zwaliły się bojówki z innych grup, które próbowały nie dopuścić u nas do takiej zmiany. Nie przyszli nam pomóc, nie chcieli z nami zostać i wspierać, nie, biorąc udział w głosowaniu chcieli jedynie nie dopuścić do jakichkolwiek zmian, których się bali. Chcieli mieć władzę bez jakiejkolwiek odpowiedzialności.

Jakiś czas temu byłem świadkiem ciekawego zdarzenia. Podczas mityngu alkoholik perorował już dość długo i prowadzący próbował odebrać mu głos. Wtedy mówca wykrzyczał, że zgodnie z Czwartą Koncepcją, czyli „prawem do uczestnictwa” ma on prawo (sic!) mówić do 8 minut.

Czego dotyczy Koncepcja Czwarta, można przeczytać w podręczniku Billa. I nie, zdecydowanie nie dotyczy ona długości wypowiedzi na mityngach. A alkoholizm to straszna psychiczna choroba…

„Prawo do Uczestnictwa” jest zatem środkiem korygującym najwyższą władzę, zmniejsza bowiem możliwość jej nadużycia lub nadmiernego radykalizmu. Zachęca także nas, służących ruchowi AA, do akceptowania niezbędnej dyscypliny, której wymagają niektóre nasze zadania. Możemy to osiągnąć, kiedy mamy pewność, że przynależymy do wspólnoty, kiedy fakt naszego „uczestnictwa” gwarantuje nam, że naprawdę jesteśmy „zaufanymi sługami” opisanymi w Tradycji Drugiej AA**.

---
* Bill W. „Dwanaście Koncepcji Służb Światowych” („Twelve Concepts for World Service”), s. 19-20.

** Tamże, s. 22.